Energiehuisje bij "De vier leeuwenbrug" Rotterdam

HetKunstAtelier
klik voor de foto op originele grootteProject gerealiseerd in 2006
Kunstproject transformatorhuisje bij "De vier leeuwenbrug".
Door de stad heen vindt je overal transformatorhuisjes van Eneco. Een van deze huisjes bevindt zich bij een stukje Rotterdamse historie, "De vier leeuwenbrug". Deze brug vormt een stukje geschiedenis omdat het een van de weinige stukjes Rotterdam is, die de bombardementen van de tweede wereldoorlog hebben overleefd.
De officiele naam is eigenlijk de Regentessebrug. Het zijn de leeuwen op de brug die er voor gezorgd hebben dat hij in de volksmond "De vier leeuwenbrug" genoemd wordt. Al met al is het een stukje Rotterdam met de trots van vroeger.
Ornamenten op de vier leeuwenbrug
Het transformatorhuisje is direct naast de brug geplaatst waar het er in de loop der jaren steeds verweerder kwam uit te zien. Reden waarom er klachten kwamen over de toestand van het huisje, dat zo dicht bij de brug staat.
Reden voor het Wijkorgaan Stadsdriehoek om daar wat aan te doen. Het Wijkorgaan houdt zich bezig met wijkverbetering in de ruimste zin. De wijk is immers meer als alleen maar een ophoping van panden. Wijkverbetering is in dit geval verhoging van leefbaarheid en dat kan heel veel betekenen.
Het probleem van het Enecohuisje bij "De vier leeuwenbrug" is dus een van die dingen waarmee het Wijkorgaan zich bezighoudt. Ed de Meyer van het wijkorgaan heeft mij benaderd om door een kunstuiting tot verbetering van de situatie te komen. De Centrumraad en Centrum Beeldende Kunsten hebben voor de financiering gezorgd.

De conceptgedachte.
Wanneer je te maken hebt met een locatie zoals bij "De vier leeuwenbrug", kun je in het kunstontwerp voor het transformatorhuisje twee richtingen opgaan. De ene is om iets te ontwerpen wat geheel contrasteert met de sfeer, kleuren en vormen, zoals ze op de brug voorkomen. Tegenovergesteld daaraan is om een ontwerp te maken dat in het verlengde ligt van wat de brug te bieden heeft, waardoor het ontwerp "opgaat" in zijn omgeving.
In het ontwerp is gekozen voor een benadering waarin er zowel tegenstelling is als overeenkomst. Aan de ene kant contrasteert het ontwerp met de brug en aan de andere kant is er rechtstreeks een relatie te leggen naar de brug. Hierop is de conceptgedachte gebaseerd en wordt nu uitgelegd.

Om een kunstontwerp te maken dat concurreert met de ornamenten op de brug zou tweespalt scheppen bij de toeschouwer. Aan de andere kant is een ontwerp dat niet meer doet dan onopvallend te zijn, geen toegevoegde waarde, en daar streef je toch naar met kunsttoepassingen.
Mooier is het wanneer het ontwerp de brug recht doet én de brug het ontwerp zijn inhoud geeft.

Wie "De vier leeuwenbrug" ziet, valt op dat de brug rijk is aan ornament. Dit ornament is het uitgangspunt bij het ontwerp voor het huisje. Door in het kunstontwerp gebruik te maken van de kleuren zoals ze op de brug voorkomen, gaat het huisje op in zijn omgeving. Het zal de brug niet naar de loef steken. De kunstzinnige voorstelling van het ontwerp zal echter wel contrasteren met de brug, maar ook nu levert de brug de voedingsbodem in de vorm van het ornament.
De ornamenten op de brug zijn heel statisch. De leeuwen hebben een gefixeerde pose die macht uitdrukt. De wijze waarop de adelaars zijn vormgegeven, zorgt ervoor dat menig toeschouwer ze over het hoofd ziet, Naast de symboliek van macht die ze hebben, zijn ze er als versiering aangebracht.
Gelijksoortige versieringen vindt je onderaan de brug in de vorm van vissen. Alle dierfiguren zijn er, naast hun symbolische bedoeling, duidelijk ook voor de versiering.
In het ontwerp voor het transformatorhuisje worden de dieren weer dieren en hebben "gedragingen".
Omdat de dieren op het huisje heel "zichtbaar" zijn, zal een toeschouwer eerder geneigd zijn om de brug beter te bekijken. Aandacht voor het huisje resulteert dan in aandacht voor de brug en andersom, de brug geeft inhoud aan de kunstuiting op het huisje. Op deze manier verenigen zich de tegenstellingen tot relaties met een toegevoegde waarde.
Kunst heeft als doel om mensen bewuster te leren kijken. Dit is een belangrijke doelstelling van het ontwerp.
Het ontwerp is zo gemaakt dat het makkelijk te herstellen is. Door gebruikmaking van silhouetten in de voorstellingen zijn beschadigingen makkelijk over te schilderen. Daarnaast vormen de silhouetten ook weer een tegenstelling met de brug die juist zo rijk is aan detail.

Het ontwerp.
Het ontwerp kent driedimensionale vormen en platte vormen. De driedimensionale vormen omvatten een leeuwenkop en pootafdrukken van een leeuw, en zijn in polyester uitgevoerd. De andere dieren die in het ontwerp voorkomen zijn "en silhouet" weergegeven. Hierdoor zijn ze heel suggestief en als eerder genoemd, makkelijk te herstellen bij beschadigingen.
De driedimensionale leeuwenkop is zo gemaakt dat hij de suggestie wekt door de wand van het huisje heen te breken. Het is de energie die uit het huisje komt, een kwinkslag naar de reclame die Esso vroeger had, "Een tijger in de tank". Zowel de tijger als de leeuw is een katachtig roofdier.
Daarnaast is de leeuwenkop ook nog eens gericht naar de dichtstbijzijnde leeuw op de brug, alsof hij een kameraadje zoekt om te spelen. De leeuwenkop legt op deze manier een directe verbinding met de brug. De silhouetten echter vormen een eigen wereld. Een wereld waarin de leeuw van de stad, de kat, een rol vervult. Als toeschouwer en als een speelse uitdager van de adelaar. Ondanks dat de beide katten op losse transformatorkastjes staan, vormt het tafereel een geheel. Een ontworsteling aan de symboliek die de brug zijn status geeft.


De ontwerptekeningen en het model van de leeuwenkop
De eerste tekening voor het ontwerp waren potloodtekening. Dit ontwerp is later aangepast aan het huisje en de kastjes zoals ze bij de brug staan. Op de eerste tekening staan ook al de pootafdrukken die op het huisje zitten.  


Eerste schetsontwerpen voor het Enecohuisje.


Definitieve ontwerptekening met de dieren- silhouetten zoals ze later zijn geschilderd.
De leeuwenkop is eerst gemodeleerd in polyurethaanschuimplaten, een materiaal wat zich makkelijk laat bewerken. Daarna kan er een laag polyesterlaminaat overheen worden gelegd. Het is een werkwijze die vaak wordt gebruikt om polyester modellen te maken.
 3-dimensionale leeuwenkop uit schuimplaat gemaakt.

In eerste instantie is er een dun laag polyester op het schuimmodel aangebracht. Daarna zijn de polyesterlaag en de schuimplaat gescheiden. Er blijft dan een dunne polyester laag over, in de vorm van het model. Door deze eerste laag dun te houden, ging er geen detail verloren.
Om de leeuwenkop sterk te maken is daarna van binnenuit de polyester laag opgedikt met polyesterlaminaat.(Polyester + glasvezel) De definitieve vorm is daardoor keihard geworden.

  De polyester vorm van de leeuwenkop.
De pootafdrukken zijn gemaakt door in schuimplaat de vormen uit te hollen en daarna met polyester op te vullen. In vergelijking met de leeuwenkop een eenvoudige klus.
Foto's van het resultaat
Transformatie
klik voor de foto op originele grootteklik voor de foto op originele grootteklik voor de foto op originele grootteklik voor de foto op originele grootte
klik voor de foto op originele grootte
Terug